Organizational Culture Assessment Instrument – przydatny kwestionariusz w badaniu kultury organizacji

Każdy firma posiada jakąś kulturę organizacyjną nawet jeśli o tym nie wie. Poznanie jej może umożliwić podejmowanie świadomych decyzji odnośnie funkcjonowania przedsiębiorstwa. Decyzje te natomiast pozwolą na ukierunkowanie kultury organizacji w odpowiadającą dla nas stronę. Przydatnymi w tym celu narzędziami są badanie kultury organizacyjnej oraz kwestionariusz OCAI. Nim jednak skupimy się na nich, na początku musimy zrozumieć, czym właściwie jest kultura organizacyjna. Kryją się pod nią normy społeczne i systemy wartości specyficzne dla danej firmy. Mówiąc bardziej wprost – chodzi o klimat przedsiębiorstwa, konkretne (a często też wymagane) zachowania i sposób myślenia oraz procedury regulujące życie społeczne w firmie. Ma ona wpływ na pracownika i to, czy identyfikuje się on z przedsiębiorstwem. Z kolei poczucie bycia częścią większej całości jest czynnikiem, który oddziałuje na samopoczucie oraz motywację osób zatrudnionych.

Jaka jest nasza kultura?

Badanie kultury organizacyjnej pomoże nam poznać, jakie są cechy charakterystyczne naszej firmy. Czemu jednak warto to wiedzieć? Po pierwsze będzie dla nas jasne, jaki styl zarządzania u nas dominuje. To pozwoli dostosować go do naszych oczekiwań. Być może pracujemy w dynamicznym sektorze nowoczesnych technologii, ale nasz styl zarządzania w przypadku wprowadzenia zmian oparty jest na procesach, których dopełnienie zajmuje nam kilka miesięcy? Tymczasem potrzebna jest szybka reakcja. Optymalizacja pracy to więc pierwszy z benefitów.

Niezwykle ważne jest także poczucie identyfikacji pracowników z firmą, a także integracja zatrudnionych osób. Ludzie są wówczas bardziej zaangażowani, autentycznie zależy im na dobru zespołu oraz przedsiębiorstwa i robią wszystko, co w ich mocy, by firma odniosła sukces (bo jest to wówczas i ich sukces). Spójna i silna kultura organizacyjna to umożliwi. Aby ją jednak zbudować, najpierw musimy wiedzieć, z jakiego miejsca zaczynamy.

Na końcu nie zapominajmy o komunikacji. Zachowanie jej na wysokim poziomie pozwala na szybki i jednoznaczny przepływ informacji oraz pozytywnie wpływa na komfort pracy. Spójna kultura organizacji wspomoże ten proces.

Organizational Culture Assessment Instrument – Kwestionariusz OCAI

Jednym z narzędzi wspomagających przeprowadzenie badania kultury organizacyjnej jest kwestionariusz OCAI. Model ten dzieli firmy na cztery grupy, dzięki umiejscowieniu ich na przeciwstawnych biegunach. Jeden z wymiarów opisany jest poprzez swobodne działania (czyli elastyczność) oraz przeciwstawną mu kontrolę. Drugi wymiar związany jest z orientacją – może być ona ukierunkowana na sprawy wewnętrzne (integracja) lub na otoczenie (zróżnicowanie). Każdy z czterech powstałych w tym procesie obszarów charakteryzuje się innymi cechami, które służą do skategoryzowania profili kultury organizacyjnej. Wyróżniamy więc:klan, adhokracje, rynek i hierarchie. Kwestionariusz OCAI umożliwia więc określenie, który z tych typów najbardziej odpowiada naszej firmie.

Kwestionariusz OCAI - schemat

(źródło: OCAI online)

Cztery profile kultury organizacyjnej

Klan

Tego typu firmy możemy porównać do wielkiej rodziny. Jest to przyjazne pracownikom miejsce pracy, do którego ludzie są przywiązani i mocno zaangażowani. Cenią sobie oni tradycję, a także pracę zespołową i porozumienie. Mocno stawia się na troskę o zatrudnione osoby. Managerowie pełnią funkcję opiekunów i mentorów. Nie ma tutaj nastawienia na zysk.

Adhokracja

Najbardziej dynamiczny z omawianych przez nas profili kultury organizacyjnej. W firmie dużo się dzieje i ciągle coś się zmienia. Ceni się podejmowanie ryzyka, innowacyjność. Pracownicy mają swobodę w działaniu i mogą wprowadzać w życie swoje pomysły. Motywacja to ciągłe nowości oraz bycie liderem w swojej dziedzinie. Ten typ zarządzania pozwala na szybkie dostosowanie się do zmian zachodzących na rynku. Nie uświadczymy tutaj wielu procesów – możemy wręcz mówić o lekkiej anarchii bez głównego ośrodka decyzyjnego czy określonej struktury. Zespoły często są zadaniowe – tworzone ad hoc, na krótki czas.

Hierarchia

Jest to bardzo sformalizowane miejsce, gdzie każdy ma przypisaną swoją pozycję na drabince. Procedury, przepisy i regulaminy tutaj królują i nie ma od nich odstępstwa. Manager to przede wszystkim dobry organizator. Ceni się stabilność, przewidywalność, bezpieczeństwo. Firmie nie zależy na innowacyjności, lecz na utrzymywaniu pracy bez zakłóceń.

Rynek

Tutaj liczą się wyniki, konkurencyjność i osiąganie celów. Pracownicy są niezwykle ambitni, lecz muszą tacy być w tym wymagającym i często bezwzględnym środowisku pracy. Liczy się chęć zwycięstwa, zarobienia jak największej liczby pieniędzy przez firmę oraz przewodzenie na rynku. Tego typu przedsiębiorstwa często przyjmują bardzo agresywną strategię, której głównym zadaniem jest zwiększenie zysków. Managerowie muszą być więc twardzi i wymagający.

Comments are closed.