W naszym codziennym życiu obserwujemy często wiele zmian. Jedna z nich dotyczy wieku ludzi, których mijamy na ulicach. Coraz to więcej z nich to osoby starsze. Zgadza się to z faktami – polskie społeczeństwo się starzeje. Jest to obecnie jedno z największych wyzwań zarówno dla naszego kraju jak i dla większości zachodniej Europy. Problem szczególnie istotny jest w kontekście rynku pracy – i właśnie o tym chcielibyśmy dziś porozmawiać.

Starzejące się społeczeństwo

Fakt, że żyjemy coraz dłużej, powinien wszystkich nas cieszyć. Nie umieramy już w wieku 50 lat, lecz spokojnie dożywamy 70 – tki lub 80 – tki. Rozwój medycyny i jej powszechny dostęp są tutaj jednym z ważniejszych czynników. Niestety równocześnie mocno spada wskaźnik dzietności. Rodzi się nas coraz mniej. Aby móc mówić o zastępowalności pokoleń, na 1 kobietę przypadać powinno 2,1 dziecka. W Polsce jest to 1,38 (dane GUS na 2020 rok). Przyczyną tego stanu są zmiany społeczne, jakie obserwujemy, a także trudności finansowe wynikające z konieczności utrzymania potomstwa. Nie o tym jednak chcemy dziś porozmawiać, lecz o rynku pracy i emeryturach. Wraz ze wzrostem oczekiwanej długości życia i spadkiem dzietności, zmieniają się bowiem proporcje między liczbą osób w wieku produkcyjnym, a osób starszych.

Obecnie w Polsce ludzi w wieku emerytalnym jest 9,4 miliona. Jednocześnie, liczba osób pracujących to 18,8 miliona. Przed dwudziestoma laty, w 2003 roku, liczba emerytów wynosiła około 7,7 miliona. Widać więc wyraźny duży wzrost osób starszych. Prognozy na przyszłość też nie są optymistyczne. Według szacunków, w 2040 roku osób w wieku produkcyjnym będzie o 4,5 miliona mniej, natomiast emerytów będzie już 13,4 miliona. Oznacza to, że w 2040 roku na jednego emeryta będzie przypadać zaledwie dwóch pracujących. Jak więc sprawa będzie się mieć z naszymi emeryturami? Nasz system jest tak skonstruowany, że emerytury wypłacane są ze składek obecnie pracujących osób. Wzrost liczby emerytów i spadek osób na nie pracujący będzie mieć więc duży wpływ na wysokość wypłacanych świadczeń.

Zmiany na rynku pracy

Takie zmiany mają bezpośrednie konsekwencje dla rynku pracy. Jako przedsiębiorstwa musimy być bowiem gotowi na spadek dostępności osób do pracy.  Jak więc możemy się na to przygotować i jakie zmiany nas czekają?

Na pewno będzie więcej osób starszych, które dalej będą aktywne zawodowe. Problemem może być więc asymilacja różnych pokoleń pracujących w jednym miejscu. Pomocą może być agencja doradztwa personalnego, która będzie w stanie przygotować program mający to umożliwić. Może być ona również stałym wsparciem i służyć nam konsultacją, a także zorganizować wsparcie psychologiczne dla pracowników.  Ważnym jest również, by zadbać o rozwój pracowników, tak by Ci mogli dostosować swoje umiejętności do tych pożądanych na rynku. Dzięki temu będą produktywniejsi i przydatni w naszej firmie.

Otwiera się przed nami również możliwość zadbania o zatrudnione osoby w innej niż dotychczas formie. Już niedługo w badaniach opinii pracowników zaczną się pojawiać komentarze dotyczące chęci zabezpieczenia przyszłości emerytalnej. Już teraz więc możemy przygotować specjalne benefity, które zagwarantują naszym ludziom np. specjalne warunki programu emerytalnego. Pozytywnie wpłynie to na wizerunek pracodawcy i zwiększy naszą konkurencyjność podczas procesu rekrutacji pracowników. Przechodząc płynnie do tego tematu – również i rekrutacja będzie musiała ulec zmianom. W przyszłości musimy być otwarci na pracowników z większym doświadczeniem, a także być w stanie zaoferować specjalne dla nich benefity. Bardziej ucieszy ich np. możliwość rozszerzonego pakietu medycznego niż szalone imprezy organizowane przez firmę. Również musimy być gotowi na przyjmowanie pracowników z zagranicy, których obecność będzie konieczna, by zapewnić ciągłość działania firmy.